Badania czytelnicze, podobnie jak inne badania, posiadają pewne normy i reguły. Różnicą jest oczywiście problematyka i zakres zainteresowań. Czytelnictwo czerpie ujęcia z różnych dziedzin naukowych. Również techniki badań czytelnictwo zapożyczyło od innych nauk.

Warto wyjaśnić, co jest przedmiotem badań czytelnictwa.

„ Przedmiotem badań czytelnictwa są różnorodne i kilkupłaszczyznowe relacje między książką i czytelnikiem. Dokładniej: kierunek zainteresowań badawczych wyznacza dążenie do rozpoznania procesu odbioru tekstów pisemnych w całej złożoności, a także czytelniczych zachowań, skutków czytania i społecznych funkcji tekstów”

Historia badań czytelniczych nie jest krótsza niż samo czytelnictwo. Badania czytelnicze zostały rozpowszechnione w drugiej połowie XIX wieku. Obserwacje czytelnicze pojawiły się, kiedy tekst pisany był narzędziem w szkole, a nauczyciele musieli „zaopatrzyć się w to narzędzie”. Naukowe badania czytelnictwa są nieco późniejsze. Pierwsze badania czytelnicze na większą skalę przeprowadzono w USA. W roku 1880 badania odbyły się w Europie, kiedy to francuski uczony E. Javal ogłosił wyniki badań procesu czytania. Europejskie wyniki i analizy czytelnictwa zostały zdominowane przez dwie postaci i dwie różne koncepcje. Mikołaj Rubakin (pedagog i psycholog) i Walter Hofman (w 1914 r. założył szkołę bibliotekarska w Lipsku) przedstawili swoje koncepcje, gdzie Rubakin kładł nacisk na psychologiczny aspekt procesu czytania, a Hofman uwzględnił socjologiczny wymiar tego zjawiska.

Ogólnie w Polsce zagadnienia czytelnicze pojawiły się w XIX wieku. Polskie badania na początku sprowadzały się do obserwacji i analiz (m. in. analizowano karty czytelników w krakowskich bibliotekach). W okresie międzywojennym metody i techniki badań na temat czytelnictwa wypracowała H. Radlińska. Wykorzystała ona koncepcje Rubakina i Hofmana. Radlińska badała zależności między aktywnością czytelnicza a wiekiem, płcią, zaawansowaniem czytania. „Jednym z największych badań czytelnictwa była Powszechna Ankieta Czytelnicza ( PAC), która odbyła się w latach 1947- 1948, uzyskując rekordową liczbę 70 334 wypowiedzi, głownie ze środowisk miejskich. Częściowo opracowane wyniki ujawniły wysoką przewagę beletrystyki w obiegu książki” . Niestety przedsięwzięcie to nie zostało doprowadzone do końca. W okresie powojennym powstały opracowania dotyczące komunikacji literackiej i sposobu odbioru dzieł literackich. Analizami czytelnictwa interesowały się także akademickie ośrodki, które kształciły bibliotekarzy. Były to ankiety, które wypełniali użytkownicy bibliotek.

Po wojnie, badaniami czytelnictwa zainteresowały się również GUS i OBOP. Wielu dziennikarzy i specjalistów zainteresowało się procesem czytania i całego czytelnictwa. Do czego zmierzali wcześniejsi i obecni badacze czytelnictwa? Badania tego procesu zmierzają do wytworzenia obrazu czytelnictwa w całym społeczeństwie, ale i w poszczególnych grupach ( np. wśród dzieci). Badania czytelnictwa sięgają w przeszłość, ale i nie tylko. Obrazują również współczesny stan czytelnictwa i sięgają w przyszłość. Pozwalają wnioskować na temat tendencji rozwojowych czytelnictwa lub wizji jego upadku w dobie mass-mediów. Badania czytelnictwa są pracochłonne i wymagają przygotowania, zwłaszcza metodologicznego. Ważna jest również odpowiednia współpraca z czytelnikami, gdyż to właśnie oni są jednym z ważnych źródeł danych.

Badania czytelnictwa obejmują różne aspekty, takie jak: pedagogiczne, socjologiczne, statystyczne, psychologiczne, literaturoznawcze i historyczne. Badania czytelnictwa pozwoliły również na poszerzenie wiedzy na temat stanu analfabetyzmu, między innymi w Szwecji, USA, Kanadzie, Szwajcarii i w Polsce ( badania w roku 1994). Badania czytelnictwa pozwalają również dowiedzieć się, jakie książki są popularne w danym czasie. To samo dotyczy pisarzy i autorów książkę. Dlatego stan czytelnictwa często sprawdza się w bibliotekach. Badania czytelnictwa nie tylko stwarzają obraz dotyczący książek, ale i prasy. Badacze interesują się również odbiorcami prasy i przeprowadzają badania prasoznawcze. Przedstawiają one, podobnie jak w przypadku książek, stan czytelnictwa.

Badacze skupiają się na kontaktach czytelników z prasa i pismami edukacyjnymi. Badania prasoznawcze przedstawiają stan czytelnictwa, popularność danego pisma lub pism, krąg odbiorców ( wiek, płeć). Badanie czytelnictwa pozwala również na zebranie wiadomości dotyczących społecznego zasięgu książki, wyodrębnienie szczegółowych informacji na temat zależności miedzy wiekiem, płcią i wykształceniem w procesie czytania i sięgania po lektury. Badacze biorą pod uwagę nawet miejsce zamieszkania czy tez stan materialny. Zdobycie wiadomości pozwala na opracowywanie planu poprawy sytuacji czytelnictwa we współczesnym świecie, gdzie komputery i książki online cieszą się coraz większą popularnością i staja się dla niektórych jedynym źródłem kontaktu z wiedzą. Badania czytelnictwa były i nadal są potrzebne, zwłaszcza w dobie mass-mediów, gdzie czytelnictwo staje przed wielkim zagrożeniem. Dzięki tym badaniom, można postawić odpowiednią diagnozę i podjąć szereg różnorodnych działań w celu polepszenia sytuacji w świecie czytelnictwa i samej książki. Badania czytelnictwa maja duże znaczenie zwłaszcza dla przyszłości dzieci i nastolatków, dla rozwoju intelektualnego, psychicznego, emocjo lanego i estetycznego. Najogólniej mówiąc dla całego prawidłowego rozwoju dzieci i młodych ludzi. Badania czytelnictwa mogą zadbać o przyszłość ludzi, książek i czasopism.

Dzisiejszy tekst czytacie dzięki firmie Lumigo.pl, która oferuje nowe lampy skandynawskie jakich dotąd nie można było spotkać w Polsce. Światowi i zagraniczni producenci z wykorzystaniem możliwie najlepszych materiałów – sprawdź je!